Patellaluxatie
Patellaluxatie bij de kat is een aandoening waarbij de knieschijf te los zit en soms of permanent naast de normale kraakbeensleuf schiet.
De knieschijf ofwel patella ligt normaal gesproken in een kraakbeensleuf. Bij een patellaluxatie schiet de knieschijf van zijn plaats (naar binnen of naar buiten). De knieschijf heeft een belangrijke functie in het buigen van de knie. Bij een luxatie van de knieschijf valt deze functie weg en kan de kat niet meer goed springen of zelfs kreupel lopen. Patellaluxatie kan aan één poot voorkomen of beiderzijds. Meestal zien we het bij de jonge kat vanaf een week of 8, maar soms ontstaan de problemen pas op latere leeftijd. In principe kan een patellaluxatie bij alle rassen voorkomen, maar bij bepaalde rassen zien we het vaker voorkomen.
Oorzaken patellaluxatie
De meest voorkomende oorzaak van patellaluxatie is puur een genetische aanleg. Bij de volgende raskatten komt het vaker voor: de Maine Coon, de Noorse Boskat, de Abbesijn etc.
Soms is er een traumatische oorzaak; bijvoorbeeld door een ongeluk kunnen een of meerdere bandjes afscheuren die normaal de knieschijf op zijn plaats houden.
Gradaties patellaluxatie
Bij patella luxatie onderkennen we verschillende gradaties:
- Graad 1: hier kunnen we de knieschijf met enige moeite uit de groeve duwen. Deze behoeft normaliter geen behandeling.
- Graad 2: hier kunnen we gemakkelijker en geregeld spontaan de knieschijf verplaatsen. Ten gevolge van het in en uit de groeve schieten kan er pijn en schade (artrose) ontstaan.
- Graad 3: De knieschijf is permanent geluxeerd, wanneer de knieschijf weer in de goede positie gezet wordt schiet deze er vanzelf weer uit.
- Graad 4: De knieschijf is permanent geluxeerd en niet meer terug te duwen.
Diagnose
De diagnose wordt gesteld aan de hand van het verhaal (anamnese) en het onderzoek waarbij doormiddel van palpatie van de knieschijf wordt gekeken of de knieschijf te luxeren is en in welke richting. In enkele gevallen is het beter dit onderzoek onder een lichte sedatie te doen. Het maken van röntgenfoto's is niet direct noodzakelijk voor de diagnose maar sluit wel eventuele andere oorzaken uit.
Behandeling
Bij de kat zien we graad 1 en 2 het meest, meestal hoeven deze katten niet geopereerd worden, katten zijn erg handig en passen hun beweging zo aan dat de knieschijf op zijn plek blijft. Bij graad 2 patellaluxaties met kreupelheid/pijnlijkheid en graad 3 en 4 luxaties moet wel operatief ingegrepen worden. De groeve wordt dan chirurgisch uitgediept en eventueel wordt de tuberositas tibiae op de juiste plaats vastgezet. Soms wordt het gewrichtskapsel opgespannen om de knieschijf stabieler te maken.
Preventie
Afgezien van de traumatische patellaluxatie (dus na een ongeluk) wordt het fokken van katten met een patellaluxatie ten zeerste afgeraden. De kans dat deze aandoening wordt doorgegeven is zeer groot, neem uw verantwoordelijkheid hier dus in!